شکلات فقط یک خوراکی خوشمزه نیست، بلکه یک غذای پیچیده و کامل با سابقهای طولانی و خواص متنوع است که دانشمندان، سرآشپزها و بسیاری از مردم عادی را برای قرنها جذب خود کرده است. در این مقاله بهسراغ خواص متعدد این خوراکی رفتهایم و به شما خواهیم گفت که خواص شکلات چیست و با خوردن هر دانه شکلات، چه فوایدی به بدنتان میرسانید. همراه ما باشید.
ترکیب شیمیایی شکلات
شکلات از لوبیای کاکائو یا همان دانههای درخت کاکائو گرفته شده است. اجزای اصلی شکلات، ماده جامد کاکائو، کره کاکائو و شکر است. هر یک از این مؤلفهها به طعم، بافت و مشخصات غذایی منحصربهفرد شکلات کمک میکنند.
ماده جامد یا پودر کاکائو: مواد جامد کاکائو قسمت غیرچرب لوبیای کاکائو است و ترکیبات مختلفی در آن وجود دارد که به عطر، طعم و فواید شکلات برای سلامت بدن کمک میکند. این ماده سرشار از پلیفنولها، بهویژه فلاونوئیدها مانند کاتچین، اپیکاتچین و پروکانیدین است. این ترکیبات دارای خواص آنتیاکسیدان هستند که به محافظت از سلولها در برابر آسیب های ناشی از رادیکالهای آزاد کمک میکنند.
کره کاکائو: کره کاکائو چربی است که از لوبیای کاکائو استخراج میشود و حدود ۵۰ تا ۶۰% وزن شکلات را تشکیل میدهد. این ماده، مسئول بافت نرم شکلات است و شامل تریگلیسریدها (ترکیباتی از گلیسرول و اسیدهای چرب) است. مهمترین اسیدهای چرب آن اسید اولئیک (چربی قلب سالم که در روغن زیتون هم یافت می شود) ، اسید استئاریک و اسید پالمیتیک هستند. این چربیها باعث نرمی و ذوب شدن شکلات در دهان میشوند.
اسید استئاریک که بخش قابل توجهی از کره کاکائو را تشکیل میدهد، در بین چربیهای اشباعشده بی نظیر است، چراکه سطح کلسترول را افزایش نمی دهد.
شکر: شکر برای متعادل کردن تلخی پودر کاکائو به شکلات اضافه میشود. مقدار شکر بسته به نوع شکلات متفاوت است؛ برای مثال شکلات تلخ حاوی شکر کمتری نسبت به شکلات شیریاست.
خواص شکلات چیست؟
شکلات، بهویژه شکلات تلخ، به دلیل وجود فلاونوئیدها و سایر ترکیبات خود فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خواص آنتی اکسیدانی شکلات
شکلات بهویژه شکلات تلخ سرشار از فلاونوئیدها است که خاصیت آنتیاکسیدانی قوی دارند. آنتیاکسیدانها به خنثی کردن رادیکال های آزاد، کاهش استرس و کاهش خطر بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی و سرطان کمک می کنند.
سلامت قلبی عروقی
مطالعات متعددی نشان دادهاند که مصرف شکلات بهویژه از نوع تلخ آن که فاقد شکر است، ممکن است سلامت قلبی عروقی را بهبود بخشد. نشان داده شده است که فلاونوئیدهای موجود در شکلات باعث بهبود عملکرد رگ های خونی، کاهش فشار خون و بهبود جریان خون می شوند. علاوه بر این، شکلات تلخ ممکن است سطح کلسترول خوب را افزایش دهد، درحالیکه سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا همان کلسترول بد را کاهش میدهد.
تاثیر بر عملکرد شناختی
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد فلاونوئیدهای موجود در شکلات ممکن است عملکرد شناختی را بهبود ببخشند. این مطالعات نشان دادهاند که مصرف منظم فلاوانول کاکائو، با بهبود حافظه و افزایش جریان خون به مغز همراه است. مطالعات دیگر مصرف شکلات را به بهبود عملکرد شناختی ، به ویژه در بزرگسالان مسن مرتبط کرده است.
شکلات و تقویت خلق و خو
شکلات اغلب با تقویت خلقوخو همراه است و شواهد علمی برای حمایت از این امر وجود دارد. شکلات حاوی چندین ترکیب موثر بر خلقوخو از جمله کافئین ، تئوبرومین و فنیل اتیل آمین است که می توانند باعث آزاد شدن آندورفین شوند. آندورفین هم که ماده شیمیایی طبیعی است که ترشح آن در بدن با احساسات خوب برابر است.
مفید برای پوست
شکلات حاوی آنتیاکسیدانها و مواد مغذی است که میتوانند به بهبود سلامت پوست کمک کنند. مصرف شکلات تلخ ممکن است به افزایش رطوبت و انعطافپذیری پوست و کاهش آسیبهای ناشی از آفتاب کمک کند.
کمک به کنترل وزن!
شکلات با درصد کاکائوی بالا میتواند به کنترل اشتها کمک کند و احساس سیری را افزایش دهد. برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف این نوع شکلات که درصد کاکائوی بالایی دارد، ممکن است به کاهش تمایل به مصرف شیرینیجات و غذاهای پرکالری هم منجر شود.
کاهش التهاب
شکلات دارای خواص ضدالتهابی است که میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. این امر میتواند به بهبود بیماریهایی مانند روماتیسم و دیگر بیماریهای مزمن که با التهاب همراه هستند، کمک کند. البته این در صورتی است که شکلات با شکر زیاد مخلوط نشده باشد.
انواع شکلات و تفاوتهای آنها در سلامت بدن
گفتیم شکلات انواع مختلفی دارد. در ادامه به بررسی انواع شکلات و تفاوتهای آنها در سلامتی میپردازیم:
شکلات تلخ
تا اینجای مطلب خیلی از مواردی که گفتیم اختصاصا راجع به شکلات تلخ و فواید آن برای سلامتی بدن بود. این شکلات، معمولا حاوی حداقل ۷۰ ٪ کاکائو و دارای مقدار کمی شکر و چربی است. شکلات تلخ، آنتیاکسیدانهای فراوانی دارد و به کاهش التهاب و حفاظت از سلولها کمک میکند. مصرف متعادل این شکلات، میتواند به بهبود سلامت قلب، کاهش فشار خون و افزایش جریان خون منجر شود، همچنین ممکن است تأثیر مثبتی بر سلامت مغز داشته باشد و به بهبود حافظه و عملکرد شناختی کمک کند.
شکلات شیری
این شکلات، حاوی درصد کمتری از کاکائو (معمولاً ۳۰-۴۰٪) و بیشتر شامل شکر و شیر است.
شکلات شیری، به دلیل وجود شیر، کلسیم و پروتئین بیشتری از سایر انواع شکلات دارد اما درصد آنتیاکسیدانهای آن نسبت به شکلات تلخ کمتر است. همچنین این شکلات، بهدلیل داشتن شکر بیشتر، ممکن است در مقادیر بالا باعث افزایش وزن و مشکلات مرتبط با قند خون شود.
شکلات سفید
شکلات سفید، شامل کره کاکائو، شکر و شیر است و هیچگونه پودر کاکائویی ندارد! بنابراین فاقد آنتیاکسیدانهای مفید موجود در شکلات تلخ است و به دلیل داشتن مقدار زیاد شکر و چربی، مصرف آن به مقدار زیاد میتواند به مشکلات وزن و سلامت دندانها منجر شود.
شکلات بدون قند
در این نوع شکلات از شیرینکنندههای مصنوعی به جای شکر استفاده میشود، بنابراین برای افرادی که دیابت دارند یا به دنبال کاهش مصرف قند هستند، گزینه مناسبی است. با این حال، برخی از شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است اثرات منفی بر گوارش داشته باشند.
شکلات حاوی آجیل و میوه
بعضی شکلاتها بهویژه، شکلات تلخ یا شیری به همراه آجیل، دانهها یا میوههای خشک در بازار عرضه میشوند. این شکلاتها، میتوانند فوایدی مانند از پروتئین و فیبر بالا را به دلیل وجود آجیل و میوهها، به سایر فواید شکلات برای بدن اضافه کنند.
سخن آخر
در این مقاله بررسی کردیم که خواص شکلات چیست و گفتیم شکلات، بهویژه شکلات تلخ، نه تنها یک خوراکی خوشمزه بلکه یک منبع ارزشمند از خواص غذایی است که میتواند به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک کند. ترکیبات فعال موجود در شکلات، از جمله فلاونوئیدها و آنتیاکسیدانها، به کاهش التهاب، بهبود عملکرد قلبی و عروقی و تقویت عملکرد شناختی معروف هستند. علاوه بر این، شکلات میتواند تأثیر مثبتی بر خلق و خو داشته باشد و به کنترل وزن کمک کند.
